Naar de content
Faces of Science
Faces of Science

Hoe een steenmarter het grootste experiment ter wereld platlegt

cc BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons

Groot nieuws: een steenmarter heeft de LHC, de grootste deeltjesversneller ter wereld, platgelegd. Iets wat je natuurlijk niet elke dag meemaakt. Maar hoe kan zo’n klein beestje zo’n groot experiment vellen? En wat zijn de gevolgen? Een reconstructie van een abnormale werkdag.

Donderdag 23u00: stable beams

Het duurt even voordat een beam, een bundel van protonen, in de LHC versneld is tot de juiste energie. Het is niet simpel een knopje omzetten. Een hele reeks aan processen moet in gang worden gezet om ervoor te zorgen dat alles in goede banen wordt geleid. Maar als dat dan eindelijk is gebeurd en alles gecontroleerd is wordt “stable beam” verklaard en kunnen de botsingen beginnen.

‘Stable beams’ in de deeltjesversneller

Remco Castelijn

Vrijdag 5u30: severe electrical perturbatian

Na bijna zeven uur botsingen gaat er iets mis. De magneten van de LHC gaan in “fast abort” modus en sluiten zich af en de beam wordt gedumpt op de daarvoor bestemde plaats. Dit is een standaardprocedure en gebeurt wel vaker. Er wordt geprobeerd om te herstarten, maar het mag niet baten.

Vrijdag 5u45: cryo down everywhere

Het wordt duidelijk dat er meer aan de hand is dan normaal. De LHC wordt gekoeld met vloeibaar helium, maar het koelsysteem, de cryostat, heeft zichzelf afgesloten. Een groot probleem, want het duurt minimaal drie dagen om de LHC weer volledig af te koelen.

Vrijdag 6u00: CMS magneet

Het wordt duidelijk dat er kortsluiting heeft plaatsgevonden in de LHC. De eerste vingers worden gewezen. Zou het de magneet van de CMS detector kunnen zijn? Deze is maandag voor het eerst weer opgestart na maanden van problemen. Echter, het lijkt erop dat de kortsluiting een paar kilometer verderop is ontstaan.

Transformator

Dr. Maik Koch via Wikimedia Commons

Vrijdag 7u00: plaats delict

De kortgesloten kabel wordt gelokaliseerd: een kabel bij een 66 kV transformator is aangetast. Al snel wordt de reden gevonden, want naast de transformator ligt het levenloze lichaam van een gefrituurde steenmarter. Het arme beestje heeft de kabel proberen door te knagen.

Vrijdag 9u30: runmeeting

De runmeeting van de detector waar ik aan werk, de ATLAS detector, begint. In deze vergadering wordt iedere ochtend kort besproken wat de status is van de LHC. Normaliter is dit een vrij saaie vergadering waar je niet bij bent als je er niet bij hoeft te zijn. Ik was er dan ook niet bij. De eerste slide wordt opgesierd door een aantal op wezels lijkende beestjes. De reden hiervoor wordt pas een aantal slides later duidelijk: een op een wezel lijkend diertje heeft de LHC platgelegd en het zou wel eens even kunnen duren voordat die weer aan kan.

Een steenmarter legde de deeltjesversneller helemaal plat door een kabel door te knagen.

cc BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons

Vrijdag 11u30: slides worden gelekt

Op Imgur, een veelgebruikte website waar mensen plaatjes over van alles en nog wat delen, verschijnen afbeeldingen van de slides van de algemene runmeeting. Niet heel netjes, want in principe zijn die intern. Al snel nemen andere websites zoals reddit deze over.

Vrijdag 12u00: lunchtijd

Het is rustig deze week in onze groep. Bijna iedereen is of op vakantie of op een workshop in Bonn. Ik werk echter vrolijk door deze dagen. Om een uurtje of twaalf ga ik samen met drie overgebleven mensen lunchen. Tijdens de lunch horen ik en mijn collega’s voor het eerst over de wezel. Vol verbazing wordt er nog even over nagepraat onder het genot van een kopje koffie. Later op kantoor is het dier het gesprek van de dag. Dan horen we ook dat het geen wezel was, maar een steenmarter. En die beestjes zijn blijkbaar supersterk. Ze knagen door alles heen en veroorzaken geregeld overlast in de buurt. 

De beam wordt ineens gedumpt na een volle nacht draaien.

Vistar

Vrijdag 13u00: officieel statement

CERN geeft aan de New Scientist een officieel statement uit. Woordvoerder Arnoud Marsollier vertelt dat er inderdaad een probleem met de elektriciteit was, mogelijk door een klein diertje, maar dat er geen onderdelen van de LHC zijn beschadigd en dat de problemen daardoor waarschijnlijk snel kunnen worden verholpen.

Vrijdag 15u00: cosmic shift

De postdoc waarmee ik samenwerk begint aan zijn shift. Zijn taak is om ervoor te zorgen dat de data die uit onze ATLAS detector komt ook goed wordt opgeslagen. Omdat hij de lunch gemist had, wist hij nog niks van de steenmarter. Al snel kwam hij erachter dat zijn shift snel wordt. Ondanks dat de LHC niet draait moet de ATLAS detector toch in de gaten worden gehouden. Er komt nog steeds data uit omdat deeltjes vanuit het heelal, cosmics genaamd, de detector inkomen. Maar echte botsingen zijn natuurlijk veel leuker.

Vrijdag 21u30: NOS

Het bericht van de steenmarter bereikt de NOS. Ook de impact van de steenmarter wordt rond die tijd steeds meer duidelijk. De runmeetings dit weekend zijn allemaal gecanceld en op zijn vroegst kan de LHC volgende week vrijdag pas weer aan. zo kan een kleine steenmarter dus het grootste experiment ter wereld plat leggen.

Wil jij weten of de LHC botsingen uitvoert of niet? Op deze website kun je dat live in de gaten houden.

ReactiesReageer