Slacktivism en de ice bucket challenge

Het kan je niet ontgaan zijn. Ook jouw Facebook-muur stond er afgelopen weken vast vol mee: filmpjes waarin mensen een bak ijswater over zich heen gooien nadat ze anderen hebben opgeroepen hetzelfde te doen.

12 september 2014

Internetactie
Uitgedaagd worden door een voorganger, een bak ijswater over je hoofd gooien, anderen nomineren en geld doneren aan een ALS-stichting: De ice bucket challenge is een internetactie die verspreid wordt via personen op het internet (dit wordt ook wel een internetmeme genoemd). Een bekende internetmeme is bijvoorbeeld het filmen of fotograferen van mensen die plat op de grond liggen op ‘grappige’ plaatsen (planking). Soms is de boodschap van een internetmeme grappig bedoeld, zoals bij de Harlem Shake. Soms is de boodschap juist serieuzer, zoals nu bij de ice bucket challenge.

Kritiek
In de loop van deze maand werden mensen kritischer over de ice bucket-actie. Waren mensen zich wel bewust van de serieuze ondertoon van de actie? Is het niet gewoonweg grappig om een filmpje op je facebookpagina te zetten? Of plaatsen mensen enkel een filmpje zodat zij het gevoel hadden iets goed gedaan te hebben zonder echt geld te doneren?

Slacktivism
Internetacties worden soms beschuldigd van Slacktivism. Huh? Slackti-wat? Slacktivism betekent dat de impact van (internet)activiteiten nihil is. Het geeft mensen alleen maar een ‘goed gevoel’. Wanneer je publiek laat zien dat je een goed doel steunt, geeft jou dat ook een goed gevoel over jezelf.

Impact
Is de ice bucket challenge dan ook Slacktivism? Om dat te onderzoeken moeten we volgens de definitie kijken naar de impact van de actie. Wat levert de ice bucket challenge op? Het levert bewustzijn op – veel mensen weten nu wat ALS is. Daarnaast werd er ontzettend veel gedoneerd. De impact is – zeker in dat laatste opzicht – zeker niet nihil. Ik zou de actie dus niet willen bestempelen als Slacktivism. De actie leverde immers veel geld op. De actie had effect.

Unicef
Hoewel de ice bucket challenge dus voor veel donaties zorgt, waarschuwen andere goede doelen voor Slacktivism. Goede doelen wijzen erop dat het delen of ‘leuk vinden’ van berichten op sociale media niet zo heel veel oplevert. Er moet volgens hen ook echt actie worden ondernomen, zoals bijvoorbeeld geld doneren of ‘offline’ actievoeren. Om dit te illustreren heeft UNICEF een geweldig filmpje gemaakt:

Maar ik ben natuurlijk ook benieuwd naar jouw mening. Vind je de ice bucket challenge nuttig? Of is het Slacktivism? En heb jij ook een bak ijswater over jezelf heen gegooid?