Hoe boerderijstof beschermt tegen astma

Bescherming blijft uit

In reactie op endotoxinen wordt door de epitheelcellen in de longen het enzym A20 aangemaakt. Dat leidt tot een lichte reactie in de longen die er later voor zorgt dat er geen uitgebreide afweerreactie tegen de lichaamsvreemde stof op gang komt. “Blootstelling aan endotoxinen is nodig om het epitheel ‘af te koelen’, zodat het weet wat echt gevaarlijk is en wat niet”, stelt Lambrecht in het blad Science.

Om de rol van A20 te bevestigen, maakten Lambrecht en Hammad muizen die het gen voor dit enzym missen. Zij behandelden de dieren wederom met boerderijstof en stelden ze vervolgens bloot aan huisstofmijt. Muizen die het enzym A20 niet kunnen aanmaken, ontwikkelen veelal wel astma. Ook al zijn zij van tevoren behandeld met boerderijstof. Zonder A20 blijft de bescherming van boerderijstof dus uit.

Op het goede spoor

Maar hoe zit dat bij mensen? Werkt de reactie daar hetzelfde als bij muizen? Om daar achter te komen namen Lambrecht en Hammad monsters van longbiopten van gezonde mensen en mensen met astma. Deze monsters stelden zij bloot aan endotoxinen. De astmatische longcellen maakten meer ontstekingsstofjes aan en produceerden minder van het enzym A20 dan de longcellen van gezonde mensen. Bij een testgroep van tweeduizend kinderen die opgroeien op een boerderij stelden de wetenschappers vervolgens vast dat het grootste deel beschermd is. De kinderen die toch een allergie ontwikkelen hebben een genetische variant van het A20-gen waardoor het enzym niet naar behoren functioneert.

Met die kennis willen Lambrecht en Hammad in de toekomst op zoek naar een behandeling om astma te voorkomen. Wellicht is het mogelijk om een medicijn te ontwikkelen dat de werking van het enzym A20 een boost geeft. Daarnaast gaan de wetenschappers bepalen welke actieve stoffen in boerderijstof nou zo’n belangrijke rol spelen bij de bescherming. Endotoxinen lijken van belang, maar het endotoxine gehalte is op boerderijen nou niet extreem veel hoger dan in de stad, dus er zijn vast nog meer factoren die een rol spelen. Hammad: “Als we daar achter komen, zitten we op het goede spoor naar de ontwikkeling van een astmavaccin en nieuwe allergietherapieën.”