De redactie van Kennislink krijgt regelmatig lezersvragen. W.F. Bouwmeester vroeg zich af of je malariamuggen net als de tseetseevlieg kunt lokken en doden met insecticiden. De vraag wordt beantwoord door medisch entomoloog en muggenexpert Bart Knols.
Ik ben meerdere malen in Afrika geweest en heb daar in enkele landen blauw gemarkeerde plekken gezien die geurstoffen verspreiden die de tseetseevlieg lokken en doden met een gif. Zou dit niet mogelijk zijn met malariamuggen, of is dit misschien te simpel gedacht?
W.F. Bouwmeester
Bart Knols, medisch entomoloog en muggenexpert geeft antwoord:
In delen van Afrika worden goedkope en efficiënte doeken opgehangen die aantrekkelijk zijn voor tseetseevliegen. De kleuren daarvan (meestal een combinatie van zwart, wit, en blauw) en lokstoffen (zoals octenol en butanon) zorgen dat de vliegen worden aangetrokken en dat ze op de doeken landen. Die zijn geïmpregneerd met synthetische pyrethroïden (vrij onschuldige insecticiden) en zorgen ervoor dat de vlieg wordt gedood.
In gebieden waar deze doeken worden ingezet (meestal zo’n 10 per vierkante kilometer) is het mogelijk om tseetseevliegen en de door hen overgedragen slaapziekte binnen een tijdsbestek van een jaar uit te roeien.
Voor malaria zijn we nog niet zo ver. Recentelijk pas zijn we erin geslaagd om combinaties van aantrekkelijke geuren te maken die een mens nabootsen en in het veld goed werken. Nu moeten er nog goede valsystemen komen die goedkoop, duurzaam, en makkelijk op grote schaal in te zetten zijn. In tegenstelling tot tseetseevliegen, waarbij een vrouwtje gemiddeld maar zes nakomelingen produceert gedurende haar leven, zijn malariamuggen veel productiever. Vrouwtjes kunnen al snel 70 tot 80 eieren iedere drie dagen produceren. Dit betekent dat valsystemen zeer effectief moeten zijn om een impact op de overdracht van malaria te krijgen. We zijn er hard mee bezig…
101 slimme vragen
Het eerste vragenboek van Kennislink is verschenen! Een boek met , ingestuurd door onze lezers, met antwoorden vanuit de wetenschap. In ‘Waarom worden mannen kaal?’ combineren we wetenschappelijke diepgang met heldere uitleg. Al onze vakgebieden komen er in aan bod, van biologie tot natuurkunde, taalwetenschap en geschiedenis. Voorbeelden van vragen:
- Hoe dromen blinde mensen?
- Groeit haar sneller in de zomer?
- Waar hangt de iCloud?
- Wanneer is het Nederlandse aardgas op?
- Bestaat de G-spot?
- Is arm zijn ongezond?
Hier kun je het boek bestellen.
En heb je zelf een nieuwe vraag? Stel hem hier
Het vragenboek van Kennislink verschijnt half mei.
Bertram & de Leeuw