Naar de content

Labyrint: de diepzee

Het is er donker, heel erg zout en de druk is onmenselijk hoog. Toch staan bedrijven te trappelen om kilometers af te dalen naar de bodem van de diepzee. Niet onterecht, diep in de zee liggen namelijk de schatten voor het oprapen, als het je tenminste lukt om er te komen. Een aflevering van Labyrint.

Labyrint: Schatten van de diepzee

Ondanks de torenhoge druk wil menig mijnbouwbedrijf graag grondstoffen uit de bodem van de diepzee halen. Hoe ze dat willen doen, en met wat voor levensvormen ze rekening moeten houden, zie je in deze aflevering van Labyrint.

Labyrint, het wetenschapsprogramma van NTR en VPRO

Dit dossier is gemaakt in samenwerking met partnerwebsite Wetenschap24.

Mijnbouw op de bodem

Tweederde van de aarde is bedekt met zee. Toch weten we meer van de maan dan van onze eigen zeebodem. Vanwege de hoge druk is het verschrikkelijk moeilijk om er onderzoek te doen, laat staan om er mijnbouw te bedrijven.

Toch is dat precies wat bedrijven gaan doen. Baggerspecialisten zetten grote schepen in om fosfaat te verzamelen op de zeebodem, op vierhonderd meter diepte. En het schaarse fosfaat is niet het enige waar mijnbouwbedrijven van over de hele wereld op azen. Op de zeembodem ligt veel meer: van koper, goud en mangaan tot de zeldzame aardmetalen die we nodig hebben voor onze mobieltjes en tablets.

Onaardse taferelen

De bodem van de oceaan lijkt soms op een andere planeet. De omstandigheden zijn er ook buitenaards; er is geen zuurstof, veel zwavel en het is er pikkedonker. Toch willen onderzoekers er graag meer over te weten komen. Zo zijn er black smokers, diepzeevulkanen die zwarte wolken uitstoten. Mijnbouwbedrijven zijn hierin geïnteresseerd omdat er bij zo’n black smoker onder andere goud en koper is te vinden.

Het onderzoek gaat tegenwoordig deels met onbemande duikboten. Het is immers een stuk gemakkelijker om een duikboot voor de diepzee te ontwerpen die niet ook nog eens bescherming hoeft te bieden aan een kapitein. Zo kunnen onderzoekers doordringen tot de donkerste hoekjes van de oceaan.

Leven in de diepte

Ondertussen weten we nog bijna niets over het leven in de diepere lagen van de oceanen. Wat voor gevolgen heeft diepzeemijnbouw op deze ecosystemen? Lang dachten wetenschappers dat er daarom weinig leefde. Maar onderzoekers vinden er juist aan de lopende band vele nieuwe diersoorten.

De biodiversiteit in de diepzee is enorm, het tropisch regenwoud is er niets bij. Met de opkomst van de mijnbouw op de bodem van de oceaan wordt onderzoek naar diepzeeleven daarom steeds belangrijker. Want pas als we weten wat er op grote diepte leeft, weten we wat we moeten beschermen.