Naar de content

Vergeten ondergrondse zeewering hield stand tegen superstorm Sandy

Proud Novice, via wikimedia commons, CC BY-SA 3.0

Een verborgen oude strandwal, begraven onder het zand van de duinen van New Jersey, behoedde het dorpje Bay Head in oktober vorig jaar voor veel ellende. Toen superstorm Sandy hier huishield zwakte de vergeten zeewering de golven af, waardoor de schade beperkt bleef.

Het dorpje Bay Head in de staat New Jersey, aan de oostkust van Amerika, heeft geluk gehad. Eind oktober 2012 hield de orkaan Sandy huis in dit gebied in het noordoosten van de Verenigde Staten. De wind bereikte snelheden van 130 kilometer per uur, golven werden tot 10 meter hoog. Maar terwijl deze superstorm in buurdorpje Mantoloking menig huis reduceerde tot een berg puin, stortte in het iets noordelijker gelegen Bay Head slechts één huis in. De overige woningen aan de zeezijde van het dorp liepen alleen maar onder water.

De dorpelingen danken deze meevaller aan hun betovergrootouders: het dorp werd beschermd door een zeewering die was aangelegd in 1882, en waarvan het bestaan bij veel inwoners zelfs helemaal niet bekend was. De 1260 meter lange stenen constructie was in de loop der jaren bedekt geraakt met strandzand, en lag dus verborgen onder de duinen van Bay Head. Pas toen Sandy aan land kwam en haar verwoestende werk deed kwam de zeewering, die uit grote keien was opgebouwd, weer tevoorschijn.

Toen Sandy was uitgeraasd kwamen de keien van de zeewering weer boven het zand uit

Jennifer Irish, Virginia Tech, met toestemming

Google Earth

De wal van keien reduceerde de kracht van de golven die Bay Head binnen rolden ongeveer met een factor twee, concludeerden Amerikaanse onderzoekers van Virginia Tech in Blacksburg en van de University of Southern Califonia in Los Angeles deze maand in het vakblad Coastal Engineering. De onderzoekers analyseerden beelden van Google Earth om de staat van de woningen in de dorpjes voor en na de storm in kaart te brengen, en simuleerden het effect van de golven die aan land kwamen met computermodellen, waarbij ze zowel scenario´s met alleen maar duinen als scenario´s met de gevonden zeewering doorrekenden.

“Goed ontworpen zeeweringen zijn zeer effectieve golfbrekers”, zegt onderzoekster Jennifer Irish van Virginia Tech die aan het onderzoek meedeed. De constructie bij Bay Head was neergezet in de jaren 1880, en nog eens verlengd in de vroege jaren 1960. “Verder is er eigenlijk nooit enig onderhoud gepleegd”, zegt Irish. “Het is verrassend dat de structuur toch goed genoeg is gebleven om een storm als Sandy te weerstaan”.

Door Sandy verwoeste huizen aan de kust van Mantoloking

United States Fish and Wildlife Service, via wikimedia commons, public domain

Nederland

Waar de zandbedekking bij Bay Head een natuurverschijnsel was, veroorzaakt door de wind, worden met duinen bedekte dijken tegenwoordig doelbewust geconstrueerd. Ook in Nederland worden dit soort zogeheten ‘hybride keringen’ steeds vaker toegepast. “In Noordwijk hebben we bijvoorbeeld een dijk-in-duin beschermingsconstructie gemaakt”, vertelt kustwaterbouwkundige Ap van Dongeren van kennisinstituut Deltares, “een soort zeewering in het duin.” Ook bij Scheveningen is een dijk aangelegd in de duinen. “Hoewel de Nederlandse duinen in het algemeen een goede bescherming vormen tegen zeer zware stormen, treedt er op sommige plaatsen veel afslag op”, zegt Marien Boers, kustingenieur bij Deltares. “Bij badplaatsen als Scheveningen en Noordwijk leverde dat toch gevaarlijke situaties op voor de aanwezige bebouwing.”

Opmerkelijk

Al in 1953 besloot het hoogheemraadschap Delfland om voormalige Duitse bunkers uit de Tweede Wereldoorlog in te gaan zetten voor de strijd van het land tegen het water. Lees het in

Andersom gebeurt het ook. “Als een dijk niet veilig is, kan een versterking flink in de papieren lopen omdat dan de hele bekleding en aanwezige infrastructuur moet worden vervangen”, zegt Boers. Een goedkoper alternatief is dan om voor de dijk een hoeveelheid zand aan te brengen, waardoor de dijk wordt beschermd tegen de golven en er toch een veilige situatie ontstaat. Deze oplossing is bijvoorbeeld gekozen voor de Westkapelse Zeedijk.

Ontgraving duin op duinvoetverdediging van basalt, ter Heijde, Zuid-Holland, 1991

Rijkswaterstaat, met toestemming

Verborgen dijken

En verstopte zeeweringen, die ons onverwacht zullen beschermen als ons land door een flinke storm wordt aangevallen – hebben we die eigenlijk ook? Boers:“Jazeker, ook in Nederland zitten er harde constructies onder het zand waar alleen de waterschappen en een enkele oudere bewoner van weten.” Zo bevinden zich in Delfland en op Schouwen en Walcheren oude duinvoetverdedigingen die inmiddels geheel met zand zijn bedekt, en zitten in de duinen veel bunkers uit de tweede wereldoorlog. Broers:“Bij de versterking van de kust van Scheveningen werd zelfs nog een heel bunkercomplex blootgelegd.”

En dat zou, als je er in de buurt woont, dus zomaar de redding van je huis kunnen zijn …

Bron:

Meer over Sandy op Wetenschap24

Zelfgemaakte superstorm, Elmar Veerman, 1 november 2012