Naar de content

Paddo’s bij je ontbijt

Het nut van microdoseren

nyaaka00 voor Freepik

Een heel kleine dosis LSD of truffels om je creatiever te voelen, beter te concentreren of depressie te behandelen. Psychofarmacoloog Kim Kuypers onderzoekt de effecten van microdoseren.

Je wilt je scriptie afmaken of eindelijk je eigen boek schrijven. Maar je loopt vast, telkens weer. Het lukt maar niet om je te concentreren en met iets origineels te komen. Online zoek je naar tips om je creativiteit te stimuleren en je concentratie te verbeteren, en stuit op microdoseren. Zou dát je verder kunnen helpen?

Bij microdoseren neem je een zeer kleine hoeveelheid psychedelische stoffen in, met als doel een positief effect, zoals meer creativiteit of focus, vertelt psychofarmacoloog Kim Kuypers, die al jaren aan Maastricht University onderzoek doet naar de effecten van microdoseren. “Het wordt vooral gedaan met LSD en psilocybine, de werkzame stof in magic mushrooms en truffels. Maar het kan bijvoorbeeld ook met mescaline, een hallucinogeen stofje dat voorkomt in bepaalde cactussen.” Voor LSD gaat het vaak om een dosis van 10 tot 20 microgram. Dat is ongeveer tien tot twintig keer minder dan een ‘standaarddosis’, waarbij je een hallucinogene werking zou ervaren.

Mensen die zelf regelmatig microdoseren zijn hier vaak lovend over. Ze zeggen dat van alles verbetert: ze voelen zich energieker, creatiever, en meer gefocust. Ook hebben ze het idee meer aanwezig te zijn, en een betere emotionele band te hebben met mensen om zich heen. “Toch zien we dit lang niet allemaal terug in onderzoek.”

Legaal?

Of microdoseren legaal is, hangt af van het middel. Zowel LSD als paddo's staan in Nederland op lijst I van de opiumwet. Dit betekent dat het bezit en de verkoop van deze middelen verboden is. Truffels zijn in Nederland legaal verkrijgbaar.

Voor onderzoek mogen wetenschappers onder strenge voorwaarden psychedelica, zoals LSD, toedienen aan proefpersonen. Hierbij gebruiken onderzoekers geen truffels, waarvan onduidelijk is hoeveel psilocybine erin zit, maar synthetische psilocybine afkomstig uit het lab. Artsen mogen geen psychedelica voorschrijven aan patiënten, aangezien er onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor is.

Creatiever

In de eerste verkennende onderzoeken vonden wetenschappers wel enkele positieve effecten, waaronder een verbeterde concentratie, beter slapen en minder pijn voelen. Zo vond Kuypers samen met collega’s dat een dosis van 20 microgram LSD ervoor kan zorgen dat je pijn beter verdraagt. Voor dit onderzoek stopten 24 vrijwilligers na een dosis LSD hun hand in een koudwaterbad van 3 graden Celsius. Een temperatuur die al snel een scherpe, stekende pijn veroorzaakt. “Mensen die 20 microgram LSD hadden gekregen, hielden het zichtbaar langer vol. Mogelijk kan microdoseren mensen met chronische pijn in de toekomst helpen.”

Er is momenteel nog te weinig wetenschappelijk bewijs voor deze gezondheidsclaims

— Kim Kuypers

Ook lijkt het erop dat microdoseren de plasticiteit van de hersencellen verhoogt. Dat is het vermogen om nieuwe verbindingen aan te leggen. “De plasticiteit van je hersenencellen neemt juist af bij een depressie, daarom zou microdoseren mogelijk kunnen helpen bij een depressie. Al kan je de plasticiteit van je hersencellen ook op een andere manier verhogen: door te sporten of antidepressiva te gebruiken.”

Of microdoseren creativiteit bevordert, is nog onderwerp van discussie. In vragenlijsten geven mensen die thuis regelmatig microdoseren aan dat het hun creativiteit bevordert. Opvallend genoeg zie je dat volgens Kuypers niet terug bij onderzoeken die in het lab plaatsvinden. “Speelt het placebo-effect een rol, en denken mensen alleen maar dat ze creatiever worden? Of hebben we nog niet de juiste manier gevonden om creativiteit te meten in het lab?”

Toeval

Het onderzoek naar microdoseren staat nog in de kinderschoenen. Dat maakt het volgens Kuypers lastig om in te schatten welke gevonden effecten echt zijn. “Soms meten we binnen een onderzoek wel tientallen verschillende uitkomstmaten, om zoveel mogelijk te weten te komen. Dan is niet uit te sluiten dat een bepaald gemeten effect door toeval komt.” Wanneer je twee groepen mensen op genoeg punten vergelijkt, zul je altijd punten vinden waarop de twee groepen van elkaar verschillen.

Aan de andere kant zegt ook het uitblijven van een effect niet alles. Het ontbreken van een effect kan dan ook liggen aan een verkeerde dosis, drug of doseerschema. Bovendien is het goed mogelijk dat psychedelica niet bij iedereen een positief effect hebben. “Maar als een kleine groep daar toch baat bij heeft, dan is dat zeker de moeite waard om te onderzoeken. Zeker als dat geldt voor mensen die onvoldoende effect merken bij huidige behandelingen.”

Effect op je hart

Op basis van de huidige onderzoeken lijkt microdoseren volgens Kuypers relatief veilig. Het gaat om kleine hoeveelheden, en je lichaam wordt niet afhankelijk van deze stoffen – in tegenstelling tot alcohol of nicotine. Daarom is microdoseren meestal niet verslavend. “Maar ik durf niet uit te sluiten dat sommige mensen misschien toch afhankelijk worden. Bijvoorbeeld wanneer je het idee krijgt dat je je alleen met microdoseren kunt concentreren.”

Ook is niet uit te sluiten dat microdoseren geen andere schadelijke gevolgen heeft. Stoffen zoals LSD en psilocybine hebben niet alleen een effect op de hersenen, maar kunnen ook binden aan receptoren in je hart. Onderzoek laat zien dat dit er mogelijk voor kan zorgen dat je hart harder en sneller gaat kloppen, en het risico op een hartritmestoornis toeneemt. “Daar is meer onderzoek naar nodig”, stelt Kuypers. “Ook bestaat de kans dat je per ongeluk te hoog doseert en toch gaat hallucineren of angstig wordt.”

Op internet is veel informatie te vinden over microdoseren, inclusief beslisbomen die je helpen om te kiezen welke drugs en doseerschema’s jou zouden helpen om je doel te behalen. “Deze methoden en doseerschema’s zijn allemaal niet gevalideerd. Er is momenteel nog te weinig wetenschappelijk bewijs voor deze gezondheidsclaims”, waarschuwt Kuypers. “Meer onderzoek is nodig om de effecten, juiste dosering en veiligheid van microdoseren vast te stellen.”

Daarnaast valt er nog meer te ontdekken op het gebied van microdoseren. Zo wil Kuypers achterhalen hoe het komt dat microdoseren bij de een lijkt te werken, en bij de ander niet, zodat er in de toekomst hopelijk behandelingen op maat komen. Ook wil ze kijken naar hoe de hormooncyclus van vrouwen het effect van microdoseren kan beïnvloeden. “We weten allang dat de cyclus van vrouwen de werking van medicijnen kan beïnvloeden. Toch wordt het merendeel van de medicijnen alleen in mannetjes proefdieren en gemixte steekproeven van proefpersonen onderzocht. Wij willen graag focussen op vrouwen.”

Bronnen
  • Ramaekers JG, Hutten N, Mason NL, et al. A low dose of lysergic acid diethylamide decreases pain perception in healthy volunteers. Journal of Psychopharmacology. 2021;35(4):398-405. doi:10.1177/0269881120940937
  • Neumann J, Dhein S, Kirchhefer U, Hofmann B, Gergs U. Effects of hallucinogenic drugs on the human heart. Front Pharmacol. 2024 Feb 2;15:1334218. doi: 10.3389/fphar.2024.1334218.